Eminim yanımızdan bir an olsun ayırmadığımız ve hayatımızın sürekli içinde olan akıllı telefonların bize sorun çıkardığı zamanlardan hoşnut değiliz! Bu konu hakkında yaptığım araştırmalar sonucunda gözlemlediğim basit yöntemlerden bahsedeceğim.
Apple ve Samsung, dünyanın en çok tercih edilen mobil teknoloji şirketleri. Bu üreticilerin ilk çıkardığı cihazların hem teknik yeterliliği, hem de uygulama çeşitliliği açısından şimdiye göre ne kadar geride olduğunu düşünün… Aynı cihaz da Facebook, İnstagram, Twitter, Youtube vs. gibi uygulamarı yüksek hızda, donmadan kullanmak çok güçtü! Yenilenmenin kaçınılmaz olduğunun farkında olan şirketler, bugün artık daha iyi cihazlar kullanmamızı sağlıyor. Ama hâlâ eski cihazları kullanan kullanıcıların olduğunu ve yeni cihaz kullansalar bile virüs vb. gibi sebepler yüzünden donma ve güvenlik sıkıntısı yaşandığını biliyoruz. İşte bu problemleri basit ama etkili ve tabiiki ücretsiz olarak çözebilecek bir kaç adımdan bahseceğim.
1-EKRAN KORUYUCU ŞİFRESİ KULLANIN
Belki ilk bakışta bayağı ve yetersiz bir güvenlik önlemi olarak kulağınıza gelecek ama maillerinize direk erişimi olan mobil cihazlarınızın basit de olsa bir şifresi olmalı. Eğer maileriniz, telefonunuzdaki resimler ve diğer veriler sizler için mahremiyet ihtiva ediyorsa bunları mutlaka şifre ile korumalısınız!
2-CİHAZINIZIN TEMEL GÜVENLİK AYARLARINI DEĞİŞTİRMEYİN
Eğer ne yaptığınızı gerçekten bilmiyorsanız, cihazın temel güvenlik ayarlarını değiştirmeyin! Bilindiği üzere iPhone telefonlarda ”jealbreak” ya da Android işletim sisteminde ”rooting” işlemi yapılarak işletim sistemi geliştiricilerinin değiştirilmesini istemediği bazı hamleleri yapmaya, standart dışı uygulamalar kurmaya ya da işletim sisteminin temel öğesi olan bazı uygulamaları silmeye yetki kazanmış olunur. Ancak mobil cihaz üzerinde yapılan bu gibi değişiklikler cihazınızı farklı saldırılara karşı güvensiz hale getirecektir.
3-UYGULAMALARINIZI YALNIZCA GÜVENİLİR KAYNAKLARDAN İNDİRİN
Jailbreak(Genelde, Apple’ın iOS İşletim Sistemi yüklü cihazlarına dayattığı kısıtlamalardan kurtulmak için uygulanan yöntem anlamında kullanılır) yapılan iPhone telefonlarda farklı kaynaklardan da uygulama indirilebilmekte. Bunun doğruluğu kişiden kişiye değişir ama ben tavsiye etmiyorum. Çünkü bu işlem ile sisteminizi açık hale getirdiğiniz için dış saldırılara daha korumasız oluyorsunuz ve kötü niyetli yazılımlardan etkilenme ihtimaliniz artıyor. Ayrıca jailbreak ile yüklediğiniz yazılımlardan arka planda sürekli çalışması gerekenlerin işlemci ve RAM tüketimini arttırdığı için cihazınızın pil ömrünü de etkileyeceğini belirtelim. Aynı şekilde Android işletim sisteminde de sadece Google Play Store gibi resmi uygulama indirme ortamlarından uygulama indiriniz.
Bir uygulamayı indirip kullanmadan önce vakit ayırıp internette güvenilirliği hakkında ufak bir araştırma yapabileceğiniz gibi uygulamanın yorumlarına da göz atabilirsiniz. Örneğin, AppStore ve Google Play uygulama mağazalarından milyonlarca kullanıcı tarafından indirilen CIA(Caller Identification App) adlı uygulama, rehberinizi kendi veri tabanına kopyalıyor. Çalışma mantığı gereği telefon rehberiniz merkezi bir yerde toplamakta ve bu uygulamayı kullanan herkesle herhangi bir telefon numarasının kime ait olduğunu, kullanıcıların rehberlerinden aldığı bilgilerden yola çıkarak paylaşmakta. Bu arada değinmeden geçemeyeceğim; ilgili uygulama kurulum esnasında rehberinize erişim için izin isteyecektir. Olumsuz olarak cevapladığınızda sizin telefon rehberinizi kaynak olarak kullanamaz. Doğru kullanıldığında faydalı bir uygulama. Her ne kadar veri tabanını, dikkatsiz ya da telefon rehberindeki bilgileri mahrem görmeyen kullanıcılardan besliyor olsa da tamamen legal olan bu uygulama çalışma prensibi olarak şahsen tercih etmeyeceğiniz bir uygulama olabilir.
4-UYGULAMANIN YÜKLENEBİLMESİ İÇİN SİZDEN TALEP ETTTİĞİ YETKİLERİ DEĞERLENDİRİN
Uygulama kurulum esnasında rehberinize ya da resimlerinize erişim talep ediyorsa bunun gerekliliğini değerlendirip ona göre hareket edin! Mesela bir oyunun telefon rehberinize erişim talep ediyor olması bu uygulamayı kurmamanız için yeterli bir sebep olabilir. Aynı şekilde konum bilgilerinize erişmek isteyen ama çalışma mantığı gereği konum bilginize ihtiyaç duymaması gereken uygulamalara bu izni vermeyin ya da gerçekten ihtiyaç duyduğunuz bir uygulama değilse telefonunuza kurmayın.
5-GÜNCELLEMELERİ VAKTİNDE VE DÜZENLİ OLARAK YAPIN
Akıllı telefonunuzda kurulu olan uygulamaları güncel tutun! Uygulamaların güncel versiyonları keşfedilen hata ve güvenlik açıklarından arındırılmış olacaktır. Dolayısı ile daha kararlı çalışacaktır. Aynı şekilde üretici firma güncel işletim sistemi yayınlandığında işletim sistemini de güncelleyin. Ancak bunu yapmadan önce güncel işletim sistemi ile telefonunuzun kaynaklarının yeterliliğini araştırın. Sizin telefonunuz üzerinde gayet yavaş çalışacak ama güncel bir işletim sistemi bir virüs kadar canınızı sıkabilir.
6-VERİLERİNİZİ YEDEKLEYİN!
Her halde virüslerin insanoğluna kazandırdığı en güzel prensiplerden biri kritik dosyaları yedeklemek zorunda bırakmasıdır! Aslında çoğu zaman bir virüsten ziyade cihazın bozulması ya da kullanıcı hatasından kaynaklanan nedenlerle veri kaybına maruz kalırız. Güncel akıllı telefonlar bulut çözümleri üzerine sisteminizin yedeklerini alma olanağı sunduğu gibi belli periyotlarda dosyalarınızın yedeklerini şahsi bilgisayarınıza da alabilirsiniz. Bazı şeylere ihtiyaç duyulduğunda artık çok geç olmuş olabilir. Teknik olarak Akıllı telefonlarda silinen verinin geri kurtarması mümkün olsa da bu oldukça meşakkatli ve bazen maliyetli bir işe dönüşebilir. Özellikle cihazın diskinde fiziki bir hasar söz konusu ise! Sonuç olarak akıllı telefonunuzu arada bir yedeklemeye vakit ayırın!
7-MOBİL TELEFONUNUZUN UZAKTAN YÖNETİM VE VERİLERİ SİLME ÖZELLİĞİNİ AKTİF EDİN
Mobil telefonunuzun işletim sistemi güncel ise gerekli ayarları yaparak telefonunuzu uzaktan yönetebilirsiniz. Şuan nerede olduğu bilgisini harita üzerinden görebilir, uzaktan bir komut ile alarm sesi çıkarmasını sağlayabilirsiniz. Aynı şekilde telefondaki tüm kişisel verileri silebilirsiniz. Çalınması ya da kaybolması durumunda böyle bir özellik gerek cihazı tekrar bulma, gerekse bazen cihazdan daha değerli olan kişisel verilerin uzaktan bir kaç tık ile telefondan silinmesi konusunda faydalı olabilir. Örneğin; Iphone kullanıcısı iseniz telefonunuzda ki Icould özelliğini aktive edip https://www.icloud.com/ adresine her hangi bir bilgisayardan erişip iPhone’nunuzu yönetebilirsiniz.
8-ÇALINAN TELEFONUNUZU BİLDİRİN
Çalındığından emin olduğunuz telefonlarınızı IMEI numarası ile BTK’nin 7/24 hattı 0 (312) 294 94 94’e bildirip, Türkiye GSM operatörlerinde kullanıma kapatılabilirsiniz! Telefona herhangi bir Türkiye GSM operatörünün kartı takıldığında kullanıcıya bir sms gelir ve telefonun çalıntı olduğu bilgisi verilir.Bu durumda hiçbir şekilde Türkiye operatörlerinde kullanılamaz. Telefonunuzun IMEI numarasını öğrenmek için tuşlama ekranında *#06# tuşlamasını yapmak yeterlidir. IMEI numarası ekrandanot edin ve güvenli bir şekilde saklayın. Ayrıntılı bilgi için http://mcks.gov.tr/tr/index.php yi inceleyebilirsiniz.
